ارث واقعه ای است که آثارش پس از مرگ نمایان می شود.. متاسفانه برخی از مردم تصور می کنند که فردی که دارای ثروت است می تواند تمامی مایملک خود را وصیت نماید و یا اینکه اغلب فرزندان تصور می کنند که ارثیه پدر یا مادر را ( یا هر کسی که از وی ارث می برند ) در زمان زنده بودن شان می توانند از آنها مطالبه کنند .
بهرحال به منظور توضیح مسائلی در مورد تقسیم ارثیه موارد ذیل لازم شایان توجه است .
اولاً منشاء ارث، یا نسب است یا سبب (یعنی افرادی که رابطه خونی با مورث دارند از فرد فوت شده ارث می برند مانند رابطه فی مابین پدر و مادر با فرزندان و برادر و خواهر و عمو عمه خاله دائی و فرندانشان)
و یا به سبب ازدواج با شخص متوفی رابطه خویشاوندی دارند از متوفی (مورث) ارث می برند .
سهم الارث در قانون چیست؟
در مورد نحوه تقسیم ارث دختر و پسر از مادر قانون جدیدی وجود ندارد. در قانون مدنی، قانون ارث برطبق فقه شیعه در سال 1307 تصویب شد. برطبق قانون مدنی، سهم دختر و پسر از اموال مادر 2سهم برای پسر و یک سهم برای دختر است. قانون مدنی، قانون اصلی در مورد قواعد مربوط به ارث است. در این قانون طبقات ارث و چگونگی ارث بردن هر طبقه مشخص شده است.
برطبق طبقات ارث، اشخاصی که در طبقه اول ارث هستند، نسبت به طبقه دوم و سوم اولویت دارند. در هر طبقه دو درجه وجود دارد. در صورت وجود درجه اول، خویشاوند درجه دوم ارث نمی‌برد. اما در طبقات ارث، همسر شخص متوفی در هر طبقه‌ای باشد، از متوفی ارث می‌برد. قانون ارث در ایران در مورد اینکه شخص متوفی مرد یا زن باشد فرقی ندارد وهمان قوانینی است که در قانون مدنی در مورد سهم الارث دختر و پسر از پدر و مادر بیان شده است. طبقات ارث شامل موارد ذیل است:
- پدر و مادر متوفی، فرزند و نوه
- پدربزرگ و مادربزرگ متوفی،خواهر و فرزندان آنها
- عمو، دایی، خاله، عمه و فرزندان آنها
شرایط بهره مندی از ارث چیست؟
قانون ارث – همانگونه که بیان گردید برای ارث بردن شما از فرد متوفی باید موجبی(شرایط و علتش) فراهم باشد.
منظور از موجبات ارث بردن ، برخی عواملی می باشند که موجب پیدایش رابطه توارث بین شما و شخص متوفی می گردند.
در ماده ۸۶۱ و ۸۶۲ قانون مدنی ، موجبات مورد نیاز برای ارث بردن ذکر شده که آنها عبارتند: نسب و سبب.
شما میتوانید ک مقاله بهترین وکیل خانواده تهران را بخوانید شاید برایتان جالب باشد.
نسب چیست؟
منظور از نسب ، قرابت نسبی بوده که اصطلاحاً به آن خویشاوندی خونی نیز اطلاق می شود
و آن نوعی پیوستگی طبیعی بین افراد می باشد که در نتیجه تولد انسانی از انسان دیگر ، بین آنان حاکم می شود.
مطابق ماده ۸۶۲ قانون مدنی در این موجب(نسب) 3 طبقه از ارث بهره می برند.
لازم به ذکر است که طبقات 3گانه مذکور دارای اولویت بندی هستند
یعنی اینکه در صورت وجود هر اشخاص هر طبقه ، به افراد طبقه دیگر ارثی نمی رسد.
به موجب ماده ۸۶۲ قانون مدنی اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند سه طبقه اند:
اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند
طبقه اول:پدر، مادر، اولاد و اولاد اولاد.
طبقه دوم:اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها
(منظور از اجداد پدربزرگ و مادربزرگ است و هر چقدر که بالا رود)
طبقه سوم:اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها.
(منظور از اعمام عموی متوفی، عموی پدر و مادر و عموی هر یک از اجداد متوفی می باشد و هم چنین است در مورد عمه ها دایی ها و خاله ها)»
مجدداً یادآوری می گردد که رعایت ترتیب برای ارث بری لازم می باشد.
به عبارت دیگر چنانچه طبقه اول که عبارتند از پدر و مادر و اولاد و نوه ها در قید حیات بوده و مانعی برای ارث بری نداشته باشند
سایر افراد طبقه دوم یعنی برادر و خواهر متوفی ارث نخواهند برد.
دوقسمت طبقه اول
آنچه که از مفاد متن ماده ۸۶۲ قانون مدنی قابل نتیجه گیری است این است که طبقه اول خود شامل دو دسته می باشند.
بخش اول پدر و مادر است و قسمت بعدی شاخه اولاد تا هر میزان که پایین رود می باشد.
اولاد متوفی در اولویت اول از طبقه اول قرار دارند و نوه های متوفی در اولویت دوم از طبقه اول
و به همین ترتیب نتیجه های متوفی در اولویت سوم از طبقه اول هستند.
دوقسمت طبقه دوم
در طبقه دوم نیز با دو قسمت روبرو هستیم بخش اول شامل اجداد و جدات تا هر میزان که بالا روند
و دسته دوم خواهران و برادران و فرزندان آنها تا هر میزان که پایین آیند .
لازم به یادآوری است که اجداد و جدات و خواهران و برادران الویت اول از طبقه دوم می باشند
و پدر و مادر اجداد و جدات و نیز فرزندان خواهران و برادران ، الویت دوم از طبقه دوم هستند.
دسته سوم
در دسته سوم نیز اعمام و اخوال اولویت اول از طبقه سوم هستند
ولی فرزندان ایشان اولویت دوم از طبقه سوم و نوادگان آنها اولویت سوم از طبقه سوم می باشد.
سبب چیست؟
موجب دیگری که به واسطه آن اشخاص از همدیگر ارث میبرند سبب نام دارد.
سبب رابطه خویشاوندی است که از ازدواج دائم بین دو شخص ایجاد می شود.
فلذا زوجینی که بین آنها عقد نکاح دائم وجود دارد از یکدیگر ارث خواهند برد.
شما میتوانید ک مقاله بهترین وکیل ملکی تهران را بخوانید شاید برایتان جالب باشد.
نحوه تقسیم ارث مادری
برطبق ماده 907 قانون مدنی، در صورتیکه مادری فوت کند و پدر و مادر وی نیز فوت کرده باشند و دارای چند فرزند باشد، ارث به شرح ذیل تقسیم می‌شود.
- اگر مادر یک فرزند داشته باشد، فرقی در دختر یا پسربودن نیست. در این حالت تمام ترکه متوفی به فرزند وی می‌رسد.
- اگر شخص متوفی زن باشد و دارای چند فرزند که همه دختر یا همه پسر باشند، ترکه مادر بین دختران یا پسران به سهم مساوی تقسیم می‌شود.
- اگر متوفی زن باشد و دارای چند فرزند باشد که برخی دختر و پسر باشند، سهم الارث پسر از ترکه مادر فوت شده دو برابر سهم الارث دختر است.
تقسیم ارث مادر
طبق ماده 907 قانون مدنی در خصوص تقسیم ارث مادر، در صورتیکه مادر فوت کند, والدین او هم فوت کرده باشند و یک یا چند فرزند داشته باشد ترکه مادر به شرح ذیل بین وارث تقسیم می‌شود:
1. چنان چه فقط یک فرزند داشته باشد چه پسر باشد چه دختر باشد تمام ترکه مادر به او می‌رسد.
2. اگر متوفی اولاد متعددی داشته باشد به طوری که همگی پسر باشند یا همه دختر, ترکه مادر به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود. اما اگر متوفی, اولاد متعددی داشته باشند طوری که بعضی از آنها پسر و بعضی از آنها دختر باشند, پسر دو برابر دختر ارث می‌برد.
.
ترکه یعنی: کلیه اموال و حقوق و دارایی قابل انتقال باقی مانده از متوفی است.
موانع ارث
یعنی موانعی که باعث می شود ورثه از ماترک محروم بماند که طبق قانون عبارتند از :
الف) قتل: کسی که مورث (ارث دهنده) خود را عمداً بکشد از ارث او ممنوع است.
ب) لعان: بعد از لعان، زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند و همچنین فرزندی که به سبب انکار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمی برد.( لعان یعنی زوج، زوجه دائـمی خود را که با او نزدیکی نموده است به زنا نسـبت دهد و دعوای مشاهده آن را کند.
ج) کفر: وارث کافر از مورث خود ارث نمی برد و بالعکس وارث مسلمان از مورث کافر خود ارث می برد و نیز مانع از ارث بردن ورثه دیگر هرگاه کافر هستند می شود اگرچه آنان نزدیکتر به متوفی باشند.
د) ولادت از زنا: نـسب از موجبات ارث است ولی زمـانی که ناشی از زنا نباشد. ولی اگر حرمـت رابطه ای که طفـل ثمـره آن است نسـبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری بواسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث می برد و بالعکس.
ترکه چیست؟
کلیه اموال و حقوق و دارایی قابل انتقال باقی مانده از متوفی است.
سهم الارث دختر از مادر چقدر است؟
اگر شخص متوفی زن باشد و فرزند دختر داشته باشد، نحوه تقسیم ارث به شرح ذیل است:
- در صورتیکه متوفی زن، یک دختر داشته باشد، تمام ترکه متوفی به وی می‌رسد.
- اگر متوفی زن، مادر و یک دختر داشته باشد، سهم الارث مادر یک ششم ترکه متوفی و سهم الارث دخترچهار ششم است. یک ششم از ترکه باقیمانده بر پنج تقسیم و یک پنجم آن به مادر متوفی زن و چهار پنجم متعلق به دختر متوفی زن است.
- اگر متوفی زن، مادر و چند دختر داشته باشد، سهم الارث مادر یک ششم و چهار ششم بین دختران به سهم مساوی تقسیم می‌شود. یک ششم باقیمانده نیز به پنج قسمت تقسیم و یک پنجم به مادرمتوفی و چهار پنجم بین دختران متوفی به نسبت مساوی تقسیم می‌شود.
- اگر متوفی زن، مادر و پدر و یک دختر داشته باشد، به پدر و مادر یک ششم ترکه متوفی و به دختر متوفی، سه ششم ترکه به ارث می‌رسد. باقی ترکه بر پنج تقسیم و به هریک از پدر و مادر یک پنجم و به دختر سه پنج ارث می‌رسد.
- اگر متوفی زن، مادر و پدر و چند دختر داشته باشد، به هریک از پدر و مادر یک ششم و سهم دختران چهار ششم به نسبت مساوی است.
- اگر متوفی زن، مادر و پدر و دختر و پسر داشته باشد، سهم هریک از پدر ومادر یک ششم اموال متوفی و چهار ششم برای دختران و پسران که سهم پسر دوبرابر سهم الارث دختران است.
موجبات انتقال ارث
عواملی که باعث انتقال ارث می‌شود، در قانون بیان شده است.
اولین مورد برای انتقال ارث این است که از متوفی اموالی باقی مانده باشد. رابطه خویشاوندی سببی یا نسبی بین وراث و شخص متوفی وجود داشته باشد.
رابطه خویشاوندی نسبی باعث تعلق ارث و رابطه سببی مانند زوجیت دائم باعث تعلق ارث به زوجین می‌شود. همچنین باید وارث در زمان فوت متوفی زنده باشد. جنین در شکم مادر به شرطی که زنده به دنیا آید، از موروث خود ارث می‌برد. در صورتیکه وارث مسلمان باشد، از متوفی کافر ارث می‌برد. اما شخص کافر از متوفی مسلمان ارث نمی‌برد.
شما میتوانید ک مقاله سند رهنی را بخوانید شاید برایتان جالب باشد.
نحوه دریافت گواهی انحصار وراثت
برای دریافت گواهی انحصار وراثت ابتدا باید به اداره ثبت احوال مراجعه کرد تا موضوع فوت در بانک اطلاعاتی آنها ثبت شود، با باطل شدن شناسنامه فرد فوت شده، گواهی فوت برای او صادر می‌شود، پس از صدور گواهی تمامی اموال او به صورت قهری به ورثه انتقال داده می‌شود. بعد از آن ورثه برای تعیین سهم خود به شورای حل اختلاف محل خود مراجعه کرده و گواهی انحصار وراثت را دریافت می‌کنند.
چه کسانی می‌توانند تقاضای انحصار وراثت کنند؟
وارثان متوفی و افراد ذی‌نفع می‌توانند به صورت کتبی در خواست گواهی انحصار وراثت بدهند، منظور از افراد ذی‌نفع کسانی هستند که از متوفی طلب دارند، وصی او هستند یا از اثبات وراثت فرد دیگری سود میبرند. در درخواست‌نامه کتبی اطلاعات درخواست کننده شامل نام و مشخصات کامل، محل اقامت، نسبت بین متوفی و وارث درج می‌شود و دادگاه آن را بررسی می‌کند، زمان رسیدگی به درخواست گواهی انحصار وراثت متفاوت است.
مدارک لازم انحصار وراثت
برای انحصار وراثت مدارکی لازم است که بدون آنها فرایند انحصار وراثت شکل نمی‌گیرد، برای انحصار وراثت قبل از مراجعه به مراجع رسمی، این مدارک باید تهیه شوند، تهیه این مدارک هم از جمله مواردی است که هزینه انحصار وراثت محسوب می‌شود.
شناسنامه و گواهی فوت متوفی
اداره ثبت احوال پس از فوت، مراتب آن را ثبت می‌کند و شناسنامه فرد را باطل می‌کند به این ترتیب گواهی فوت صادر می‌شود، برای انحصار وراثت اصل گواهی فوت و کپی برابر اصل آن به انضمام درخواست، لازم است.
استشهادیه محضری
در فرمی که دادگستری در اختیار متقاضی قرار می‌دهد باید اسم تمام وارثان نوشته شود، دو تن از کسانی که وراث و درگذشته را می‌شناسند، باید فرم را امضا کنند و آن را در دفتر استاد رسمی گواهی کنند.
رسید گواهی مالیات بر ارث
وراث باید پس از فوت متوفی سیاهه‌ای از تمام دارایی‌های منقول و غیرمنقول او را به اداره دارایی تحویل بدهند و رسید آن را دریافت کنند، این رسید با تقاضای گواهی انحصار وراثت به دادگاه ارائه می‌شود.
آگهی فوت
معمولاً در جریان درخواست انحصار وراثت، دادگاه با هزینه متقاضیان، یک آگهی فوت در روزنامه منتشر می‌کند تا وراث احتمالی یا کسانی که ادعایی دارند، برای ثبت آن به دادگاه مراجعه کنند.
کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث
وارثانی که تقاضای انحصار وراثت دارند، باید علاوه بر شناسنامه خود، کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث دیگر را هم به دادگاه تقدیم کنند همچنین مدیر دفتر دادگاه، اصل شناسنامه‌ها را خواهد خواست.
مالیات بر ارث
مالیات بر ارث مالیاتی است که به دارایی‌های متوفی تعلق می‌گیرد. تا زمانی که مالیات اموال او تعیین نشده باشد، انتقال اموال ممکن نیست، برای درخواست گواهی انحصار وراثت باید با مراجعه به اداره مالیات، اموال فرد درگذشته را در اظهارنامه مالیات بر ارث گزارش کرد.
مالیات بر ارث بر تمام اموال متوفی تعلق نمی‌گیرد، وجوهی مثل مستمری بازنشستگی که بیمه آن را پرداخت می‌کند، مشمول مالیات بر ارث نمی‌شود، علاوه بر آن سنوات پایان کار، دیه و خسارت بیمه عمر از مالیات بر ارث معاف هستند.
ترتیب تقسیم اموال
پس از فوت متوفی اموال باقی مانده با توجه به نسبت خاصی بین وراث تقسیم می‌شود، ترتیب وراث برای تقسیم ارث به صورت همسر، پدر و مادر و سپس فرزندان خواهد بود، یعنی اگر پدری فوت کند و همسر وی در قید حیات باشد یک هشتم از اموال غیرمنقول به او ارث می‌رسد، سپس سهم ارث پدر و مادر در صورت حیات و پس از آن نیز فرزندان به نسبت ذکر شده ارث خواهند برد.
شما میتوانید ک مقاله وکیل مهریه در تهران را بخوانید شاید برایتان جالب باشد.
وکیل تقسیم ارث
وکیل تقسیم ارث یا انحصار وراثت فردی است که با آگاهی کامل به قانون امور حسبی، مراحل انحصار وراثت برای صدور گواهی را انجام می‌دهد، این وکیل باید تمام مسائل و جزئیات آن را بداند و کوتاه‌ترین راه برای دریافت گواهی انحصار وراثت را طی کند.
مرسی از شما دوستان ک تا پایان این مقاله با ما همراه بودید شما میتوانید ک برای مشاهده بیشتر مقالات به بخش مقالات مراجعه کنید.
