سلام به همه دوستان
در این مطلب تصمیم گرفتم بخشی از مطالب تئوری حسابداری که با اینکه شاید کمی خشک باشد اما بسیار کاربردی در مفاهیم حسابداری است، منتشر کنم. انشالله در مطالب بعدی نیز مفاهیم بیشتری منتشر می‌کنم.
رویکرد معاملاتی در اندازه گیری سود کم و بیش رویکردی سنتی در حسابداری محسوب می شود در این رویکرد تغییرات ارزشیابی داراییها و بدهیها تنها در صورتی که منتج از معاملات و عملیات و سایر رویدادهای مالی باشد ثبت می گردد . اصطلاح معاملات و عملیات و رویدادهای مالی نیز به معنای گسترده تعریف می شود تا معاملات و عملیات خارجی و همچنین رویدادهای داخلی را در بر گیرد .رویدادهای خارجی مانند معاملات و عملیات خارجی ناشی از داد و ستد با اشخاص خارج از واحد انتفاعی و نقل وانتقال دارایی و بدهی میان آنان است .رویدادهای داخلی ناشی از ستاده یا تبدیل داراییها تنها در داخل واحد انتفاعی می باشد چنانچه تغییر ارزش داراییها و بدهیها به دلیل
تغییرات ارزشیابی بازار یا تنها نغییرات انتظارات باشد در فرایند اندازه گیری حسابداری لحاظ نمی شود. در مواردی که ارزش داراییها در پایان دوره مالی به منظور لحاظ کردن تغییرات ارزش تعدیل می شود این تعدیل انحرافی از رویکرد معاملاتی مطلق محسوب می شود و بطور ضمنی مفهوم حفظ سرمایه را مد نظر قرار میدهد.
هنگامیکه ارزشیابی جدید بازار به دلیل وقوع معامله خارجی , جایگزین ارزشهای ورودی(بهای تمام شده) می شود سود در زمان رخداد معامله شناسایی می شود. رویدادهای داخلی نیز می تواند به تغییر ارزشها منتج شود اما تنها در مواردی که این تغییر ناشی از استفاده یا تبدیل داراییها باشد ثبت خواهد شد .هنگامیکه تبدیل صورت می گیرد
ارزش دارایی قدیم به دارایی جدید انتقال می یابد. بنابراین رویکرد معملاتی با مفهوم شناخت در زمان فروش یا مبادله و میثاق بهای تمام شده حسابداری ملازمه و هماهنگی دارد.

 

مزایای عمده رویکرد معاملاتی یه شرح زیر است.
1- اجزای متشکله سود را می توان به اشکال مختلف مانند تفکیک بر حسب محصولات یا مشتریان , طبقه بندی کرد تا اطلاعات مفید تری به مدیریت ارائه شود .
2- سود حاصل از منابع مختلف مانند عملیات یا سببهای خارجی را تا جایی که قابل اندازه گیری باشد می توان به طور جداگانه گزارش کرد .
3- مبنایی را برای تعیین انواع مقادیر داراییها و بدهیهای موجود در اخر دوره مالی ایجاد می کند بنابراین بکارگیری مبانی دیگر اندازه گیری برای این اقلام نیز امکانپذیر می‌شود.
4- کارایی واحد انتفاعی مستلزم ثبت معاملات خارجی ناشی از دلایل دیگر نیز می باشد .
5- تهیه صورتهای مختلفی اماکن پذیر می شود که ضمن همبستگی و پیوستگی با یکدیگر موجب درک بهتر اطلاعات نیز می شود.
روش کلی در رویکرد بالا این است که درآمد فروش . هزینه ها هنگام وقوع بر اثر معاملات خارجی ثبت گردد . اگر چه مسایل زمان بندی و ارزشیابی در ثبت هر یک از معاملات وجود دارد اما مساله اصلی مقابله هزینه ها با درآمد فروش مربوط در دوره های مالی مشخص است .لیکن روشهای عملی حسابداری در حال حاضر ترکیبی از مفاهیم
حفظ سرمایه , مفاهیم عملیاتی و مفاهیم رویکرد معاملاتی در اندازه گیری سود می باشد.

منبع