چاپ روی پارچه هم مانند همه انواع روش های چاپ بر روی بستر های دیگر مانند کاغذ و پلاستیک و غیره انواع مختلفی دارد. برای زیباتر کردن پارچه هنر ها و روش های زیادی وجود دارد.
چاپ روی پارچه به اشکال متفاوتی انجام میشود که باید گفت کمی سخت و دقیق هستند و انتخاب رنگ ها هم به کیفیت و ماندگاری طرح ها کمک بسیاری میکند.
از آن جا که افراد به تنوع در لباس و پوشش بسیار علاقمند شده اند، چاپ روی پارچه هم طرفداران خود را پیدا کرده است.
یادگیری روش های مختلف چاپ پارچه میتواند به شما کمک کند تا در صورتی که طرح مورد نظر خود را در هیچ فروشگاهی پیدا نکردید، با کمی دقت و حوصله بتوانید خودتان آن را روی لباس و پارچه پیاده کنید.
روش های چاپ روی پارچه
بهتر است قبل از پرداختن به روش های چاپ پارچه نگاه مختصری به تاریخ آغاز چاپ داشته باشیم.
چاپ در واقع از قدیمی ترین هنر های دست بشر میباشد. ایجاد طرح و نقش روی پارچه در سده چهارم پیش از میلاد مسیح در هند به وسیله باسمه یا قالب آغاز شد و بعد از مدتی از هند به چین رفت.
در زبان فارسی چیت به نوعی پارچه چاپی اطلاق میشود که ریشه این کلمه هم از زبان هندی میباشد. بعد از مدتی چاپ باتیک هم به شیوه های چاپ افزوده شد که محل پیدایش آن ابتدا در چین و سپس در اندونزی بود.
چاپ مستقیم روی پارچه
در این روش همان طور که از نام آن مشخص است مستقیما رنگ به روی سطح پارچه منتقل میشود. البته دستگاه ها و چاپگرها در این روش بسیار گران تر از حد معمول هستند. ولی از آن جا که دقت و کیفیت بالایی در اجرا دارند لذا میتوانیم از گران بودن این دستگاه به عنوان اشکال و عیب صرف نظر کنیم.
ضمن این که به دلیل دقت بالا در چاپ روی پارچه کمی سرعت این دستگاه ها در چاپ پایین است و پرینتر های چاپ مستقیم از این نظر مورد نقد قرار دارند.
دستگاه چاپ مستقیم در بازار با نام DTG شناخته میشود و در واقع با همان سیستم جوهر افشان کار میکند. به این صورت که پارچه در حالت ثابت قرار میگیرد و رنگ به وسیله هد پرینتر بر روی پارچه ریخته میشود و به این صورت رنگ در الیاف پارچه نفوذ کرده و چاپ شکل میگیرد.
چاپ مستقیم راکتیو
در این نوع چاپ معمولا از پارچه های سلولزی استفاده میشود. چاپ راکتیو به این شکل است که بین رنگینه های راکتیو و سلولز پیوند کووالانسی تشکیل میشود.
رنگ های راکتیو اندازه مولکولی کوچک و در مقابل حلالیت بسیار بالایی با سلولز دارند و این کوچکی اندازه مولکولی باعث بالا رفتن میزان درخشش این رنگ ها و همین طور جذب هر چه بیش تر آن ها در پارچه میشود.
در این نوع چاپ اگر پارچه سلولزی خوب آهارگیری نشود به دلیل وجود نشاسته بالا در بافت آن و پیوند رنگینه ها با گروه های هیدروکسیل نشاسته ای موجب می شود که جذب رنگینه به پارچه بسیار کاهش یابد.
در صورتی که پارچه مرسریزه شده باشد دانه های رنگی با سرعت بیشتری جذب پارچه میشوند. در این صورت باید از رنگ هایی که سرعت نفوذ بالاتری دارند استفاده کرد. این قانون شامل پارچه های ویسکوز نیز میشود.
چاپ مستقیم پیگمنت
دو نوع پیگمنت در صنعت چاپ پارچه وجود دارند معدنی و آلی.
پیگمنت هایی که در گذشته استفاده میشدند همه معدنی بودند. از نمونه های آن میتوان به pbc2o4 و یا Chrome Yellow اشاره کرد. پس از مدتی حدودا در اواسط دهه سی میلادی پیگمنت های آلی در بازار موجود شد. پیگمنت ها به صورت طبیعی با کالا اتصالی پیدا نمیکنند.
در واقع اتصال آن ها با بیندر صورت میگیرد و چون قابلیت اتصال به صورت مکانیکی به وجود میآید پس پیگمنت ها میتوانند روی هر نوع پارچهای اتصال پیدا کنند و در واقع جنس پارچه زمینه مطرح نیست.
معمولا چاپ پیگمنت روی پارچه هایی صورت میگیرد که ارزش چاپ های گران را نداشته باشند. در واقع در این نوع روش کار کردنبا پیگمنت بسیار ساده میباشد و بعد از تثبیت رنگ نیازی هم به شست و شو نداریم.
زیرا در خمیر چاپ از غلظت دهنده هایی مثل آب و نفت استفاده میشود که این غلیظ کننده ها در مرحله خشک کردن به صورت بخار از پارچه خارج میشوند پس برای خروج این غلظت دهنده ها نیازی به شست و شو و صرف کردن هزینه بیشتر نداریم.
چاپ حرارتی روی پارچه
این نوع چاپ از روش های محبوب و ساده در این صنعت محسوب میشود. در این روش طرح مورد نظر روی یک سطح یا کاغذ شفاف چاپ میشود و با استفاده از این کاغذ ها و به کمک حرارت طرح مورد نظر روی پارچه انتقال مییابد. در این نوع چاپ امکان چاپ کردن هر نوع طرح و رنگی با کیفیت بسیار بالا وجود دارد.
دستگاه هایی که این نوع چاپ را انجام میدهند حرارتی بالغ بر ۱۸۰ درجه سانتی گراد را روی پارچه ایجاد میکنند. فقط باید مراقب باشید که پارچه ای که قرار است با استفاده از این روش روی آن چاپ انجام شود نباید زیاد ضخیم باشد چون ممکن است رنگ چاپ تحت تاثیر رنگ پارچه قرار گیرد.
این روش سرعت بالایی در چاپ دارد ولی این سرعت بالا ممکن است در کوتاه مدت باعث شود که طرح از پارچه جدا شود.
چاپ سابلیمیشن روی پارچه
اگر به صورت لغوی بخواهیم کلمه سابلیمیشن را ترجمه کنیم این واژه به معنی تبدیل جامد به گاز یا تصعید میباشد. در این روش چاپ جوهر به صورت جامد موجود میباشد که در دمای ۲۰۰ درجه سانتی گراد این جوهر مستقیما از جامد به گاز تبدیل شده و روی پارچه مینشیند. این روش چاپ نه فقط در پارچه بلکه در سطوح دیگر هم قابل اجراست. مثل لیوان و بشقاب.
این روش از روش های پر هزینه و گران قیمت است و در مقایسه با انواع دیگر چاپ هزینه بالایی دارد. از مزایای این روش نداشتن محدودیت در تعداد چاپ میباشد.
چاپ قالبی روی پارچه
در چاپ قالبی از شابلون های مخصوصی برای این کار استفاده میشود. این شابلون ها برای انتقال طرح مورد نظر روی پارچه مورد استفاده قرار میگیرد. جنس این شابلون ها میتواند از چوب، فلز یا کاغذ و پلاستیک باشد. در وقاع این نوع چاپ نیاز به تخصص و مهارت خاصی نداشته و بسیار آسان است اما در عوض بسیار زمان بر میباشد و معمولا برای طرح های خاص و تک استفاده میشود.
چاپ اسپری روی پارچه
همان گونه که از نام آن پیداست، در این روش شابلونی که طرح مورد نظر روی آن قرار دارد را روی پارچه قرار میدهند و با اسپری کردن رنگ به صورت کاملا کنترل شده و دقیق روی آن طرح به پارچه منتقل میشود. این نوع چاپ معمولا برای طرح های آبرنگی مورد استفاده قرار میگیرد.
چاپ باسمه
این نوع چاپ از طرح هایی با تم اسلامی و ایرانی مورد استفاده قرار میگیرد. برای این نوع چاپ از قالب هایی از جنس مس یا چوب استفاده میشود به این صورت که طرح مورد نظر روی این قالب ها کنده کاری میشود و بعد این قالب ها روی پارچه فشرده میشود و طرح مورد نظر به پارچه انتقال مییابد. این قالب ها بار ها میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
چاپ دیجیتالی
با توجه به نام آن، این نوع چاپ به وسیله یک دستگاه به پارچه منتقل میگردد. در این روش طرح مورد نظر ابتدا در کامپیوتر توسط طراح ایجاد میشود. طرح مورد نظر به پرینتر داده میشود و پرینتر به روش چاپ مستقیم طرح را روی پارچه پیاده میکند.
بعد از این که طرح مورد نظر روی پارچه خشک شد پارچه وارد یک تونل حرارتی میشود تا رنگ ها کاملا خشک شوند.
چاپ دیجیتالی سرعت بسیار زیادی دارد و به همین دلیل در زمان کوتاه میتوان پارچه ها را زیر چاپ برد. از این روش معمولاا برای چاپ طرح های فانتزی و خاص استفاده میشود.برای سفارش می توانید به صفحه چاپ دیجیتال مراجعه کنید.
اینروش از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است به این شکل که در پرینتر های dtg در انتخاب طرح هیچ محدودیتی ندارید.
از مزایای آن دشاتن هزینه پایین نسبت به تعداد چاپ میباشد که البته این موضوع سوای خرید پرینتر میباشد.
از معایب این نوع روش هم احتمال از بین رفتن چاپ بعد از شست و شوی مکرر را میتوان نام برد. ضمنا از این نوع چاپ نمیتوان برای همه نوع پارچه استفاده کرد. خصوصا برای پارچه های ضخیم، استفاده ای چاپ دیجیتال به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
چاپ سیلک اسکرین
در این روش از صفحه های مجزا برای هر رنگ در چاپ استفاده میشود. به این صورت که اگر طرح مورد نظر دارای ۱۰ رنگ متفاوت باشد ده صفحه مجزا برای آن مورد استفاده قرار میگیرد و در هر صفحه یک رنگ را به پارچه منتقل میکند.
این روش وقتی مورد استفاده قرار میگیرد که قرار باشد طرح مورد نظر در تیراژ بالا چاپ شود و وقتی تعداد سفارش بالا باشد طبیعتا هزینه آن پایین میآید.
چاپ غلتکی یا روتاری
روش کار در این نوع چاپ به این صورت است که پارچه پیش از مرحله چاپ ابتدا توسط تعدادی غلتک پرزگیری میشود و چروک های آن باز میشود. و به این صورت آماده چاپ میشود.
در این زمان پارچه روی بلانکت قرار میگیرد. شابلون های روتاری که طرح روی آن ها وجود دارد به صورت استوانه ای تعبیه شده اند تا چاپ بدون توقف انجام شود. خمیر چاپ به صورت کاملا اتوماتیک داخل غلتک های طرح دار تزریق میشود و از آن جا به روی پارچه انتقال مییابد.
چاپ شابلون استنسیل
شابلون استنسیل یک ابزار بسیار ساده و در دسترس برای به وجود آوردن یک طرح روی سطح های مختلف است. استفاده کردن از استنسیل محدودیت های اندکی دارد و از آن برای چاپ روی انواع سطوح و انواع چاپ ها میتوان بهره برد.
یکی از مزایای استفاده از چاپ استنسیل این است که شما برای چاپ کردن با آن نیاز به مهارت خاصی در نقاشی و طراحی ندارید و با هر سطحی از دانش میتوانید این کار را انجام دهید.
همچنین این شابلون ها مناسب استفاده های متعدد و قابل شست و شو هستند و میتوان گفت که با محیط زیست سازگاری دارند.
ابزار هایی که موقع استفاده از چاپ استنسیل نیاز داریم به جز خود شابلون شامل چسب و سوزن برای ثابت نگه داشتن کاغذ و پارچه میباشد.
همچنین رنگ و غلتک نیز جزو ابزارهای لازم کار با این شابلون ها هستند.
مجموعه چاپخانه تهران امیدوار است از این مقاله لذت برده باشید ، برای مطالعه سایر مقالات این چنینی به منو/مقالات مراجعه کنید.
منبع :https://tehran-print.com