آموزش رنگ های مکمل به روش آسان

همان‌طور که می‌دانید، چرخه رنگ به سه قسمت تقسیم می شود:

1. رنگ‌های اصلی
2. رنگ‌های ثانویه
3. رنگ‌های مکمل یا ترکیبی

در این مقاله قصد داریم شما را رنگ های مکمل بیش تر آشنا کنیم. ولی پیش از آن پیشنهاد می کنم مقاله آموزش رنگ شناسی را مطالعه کنید.

رنگ های مکمل

به دو رنگی که در چرخه رنگ روبه‌روی هم قرار گرفته و متضاد هم هستند، رنگ مکمل گفته می‌شود. طبق این چرخه، دو رنگ زمانی مکمل یکدیگر هستند که از ترکیب آنها، رنگی خنثی (مانند خاکستری، سفید یا سیاه) ایجاد شود؛ اما خوب است بدانید که در عمل هیچ‌گاه چنین اتفاقی نمی‌افتد. زیرا رنگ‌هایی که ما در تیوب‌ّهای رنگی داریم، دقیقا همان رنگ‌های جدا شده از طیف رنگی رنگین‌کمان نیستند.

قرار گرفتن رنگ‌های مکمل در کنار هم، هارمونی زیبایی ایجاد می‌کند؛ زیرا این ها تکمیل کننده و کامل کننده هم هستند.

در مدل رنگی آرجی‌بی، رنگ‌های مکمل هم اینها هستند:

• سرخ و آبی دریایی
• سبز و سرخابی
• آبی و زرد

در مدل چرخه رنگ‌ گوته رنگ‌ّهای مکمل هم اینها هستند:

• قرمز و سبز
• آبی و نارنجی
• زرد و بنفش

آموزش ساخت رنگ‌های مکمل

برای ساختن رنگ مکمل، به یک رنگ اصلی و یک رنگ مکمل آن نیاز داریم که خودش از دو رنگ اصلی دیگر تشکیل شده است. مثلا دو رنگ آبی و یک نارنجی. در این مثال، رنگ آبی، رنگ اصلی و رنگ نارنجی، مکمل آن است؛ که خودش از دو رنگ زرد و قرمز ساخته شده است.

باید توجه کنید که در ترکیب رنگ‌های مکمل، یکی از رنگ‌ها رنگ گرم و دیگری رنگ سرد است و کنتراستی را ایجاد می‌کند که مهم‌ترین کارکرد هم‌نشینی رنگ‌های مکمل با یکدیگر است. در این هم‌نشینی، هر دو رنگ روشن‌تر دیده می‌شوند و باعث جلوه هم می‌شوند. درست مانند قرار گرفتن گل سرخ در میان برگ‌های سبز.

( پیشنهاد می کنیم مقاله نقاشی دیجیتال چیست را نیز مطالعه کنید. )‌

کاربرد رنگ‌های مکمل

در دکوراسیون

زمانی که شما وارد یک اتاق می‌شوید، رنگ‌های غالب آن بیشترین تاثیر را روی شما می‌گذارند. شناخت رنگ‌های مکمل و نحوه استفاده از آنها، در دکوراسیون یکی از مهم‌ترین نکات موثر برای دو چندان کردن جلوه رنگ‌ها در طراحی است که افراد معمولی نیز با یادگیری آن می‌توانند استاندارد زیبایی را در محیط اطراف خود ایجاد کنند.

یکی از اصلی‌ترین مراحل اجرای دکوراسیون داخلی، استفاده از رنگ‌های مکمل به‌گونه ای است که متعادل دیده شوند و بیشترین میزان زیبایی بصری را ایجد کنند. برای این منظور لازم است که تمام نکات مربوط به رنگ‌ها را چه در بزرگ‌ترین مقیاس مثل دیوارها و پرده‌ها و چه در کوچک‌ترین اشیا مثل تابلو‌ها و کوسن‌ها رعایت شود.

به عنوان مثال، استفاده از رنگ آبی (سرد) و نارنجی (گرم) در اتاق، ترکیبی مدرن و سرشار از آرامش است که نوعی تعادل در فضا ایجاد می‌کند. برای چنین دکوراسیونی، از سایر طیف‌های آبی، خاکستری، زرد و قرمز می‌توانید استفاده کنید.

در لباس‌ها

تناسب در لباس پوشیدن نیز به رعایت اصول ترکیب رنگ و شناخت رنگ‌های مکمل مرتبط است. در ادامه چندین مدل از ست رنگ‌های مکمل را مثال می‌زنیم.

• رنگ‌های مکمل بنفش: نارنجی،‌ صورتی، بنفش تیره، زیتونی، طوسی، زرد، سفید
• رنگ‌های مکمل مشکی: نارنجی،‌ صورتی،‌ سفید، قرمز،‌بنفش
• رنگ‌های مکمل آبی:  طوسی، صورتی، نارنجی
• رنگ‌های مکمل سبز: طلایی،‌ قهوه‌ای، نارنجی، زرد، ‌طوسی، کرم
• رنگ‌های مکمل زرد: آبی ملایم، بنفش، طوسی،‌سبز
• رنگ‌های مکمل نارنجی: قهوه‌ای،‌سبز
• زنگ‌های مکمل صورتی: آبی، سبز، سفید، مشکی

در عکاسی

وقتی می‌خواهید عکاسی کنید، چیزی که علاوه بر تنظیمات فنی مهم است، احساس و هدفی است که می‌خواهید به مخاطب منتقل کنید. با توجه به اینکه رنگ‌ها نسبی هستند، خیلی مهم است که از کدام رنگ در کجا و به چه منظور استفاده کنید. پس حتی اگر عکاس حرفه‌ای نیستید، برای استفاده از رنگ‌های مکمل در عکاسی می‌توانید چند کار انجام دهید:

• رنگ مکمل تاکیدی: اگر کمی رنگ مکمل داخل تصویر شما باشد، نسبت به تمام رنگ‌های دیگر تصویر مشخص  و جلوه‌کننده خواهد شد.
• نرم کردن رنگ‌ها: در زمان ویرایش تصاویر، با اضافه کردن کمی رنگ سفید،‌ خاکستری و یا مشکی، می‌توانید از تاثیر رنگ‌های مکمل بدون خراب کردن تصویر اصلی استفاده کنید.

• استفاده از نمای رنگی نیمه مکمل: برای انجام این مرحله، ابتدا رنگ اصلی را انتخاب کرده و آن را با دو رنگی که به صورت مستقیم در کنار رنگ مکملش در چرخه رنگ است، در تصویر استفاده کنید. اما به یاد داشته باشید که برخی رنگ‌ها احساسات خاصی را در افراد برانگیخته می‌کنند. پس حتما در استفاده از رنگ‌ها محتاط باشید و به احساسی که می‌خواهید در مخاطب ایجاد کنید و سوژه عکس، توجه داشته باشید. مثلا استفاده از رنگ آبی در تبلیغات به علت آرامش و ثبات این رنگ، بسایر مرسوم است.

• ایجاد هیجان و آشفتگی در تصویر: برای نشان دادن به هم ریختگی یا احساسات شدید، از رنگ‌های مکمل اشباع‌شده می‌توانید استفاده کنید.

در نهایت می‌توانید ابتدا یک عکس تستی بگیرید و بررسی کنید که چه زمانی از روز و چه تنظیماتی برای عکس بهتر مناسب است.

توجه داشته باشید اگر می‌خواهید از نوشته روی عکس‌ استفاده کنید، باز هم هارمونی رنگ آن متن با تصویر مهم است. در ضمن بسیار مهم است که بدانید قرار است توجه مخاطب ابدا به عکس حلب شود و یا ابتدا به متن.

در گرافیک

رنگ‌های مکمل عموما هنگام ساخت به هیچ یک از رنگ‌های اصلی تمایل ندارند و در واقع نسبت برابری از دو رنگ اصلی با خلوص بالا هستند. بنابر‌این در طراحی گرافیکی خود، برای ایجاد هماهنگی بصری بین رنگ‌ها از نسبت‌های درست استفاده کنید.

مثلا میزان سطحی به رنگ بنفش در یک طراحی، باید سه برابر میزان سطح رنگ زرد باشد تا هماهنگی بصری بین این دو رنگ برقرار شود. همچنین میزان سطح آبی باید دو برابر میزان سطح رنگ نارنجی باشد و میزان رنگ‌های سبز و قرمز باید یکسان باشد تا تعادل رنگی بین آنها برقرار باشد.

سوالات متداول

جمع‌بندی

در این مقاله، سعی کردیم مفهوم رنگ‌های مکمل و مثال‌هایی از کاربرد‌های روزمره آن را برای شما بیاوریم. همچنین در ادامه، کاربردهایی از رنگ‌های مکمل در لباس، دکوراسیون و عکاسی آوردیم و توضیح دادیم که هر رنگ به چه صورت با رنگ مکمل خود ست می‌شود. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

در صورتی که به این مقاله علاقه داشتید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله های روان شناسی رنگ های خنثی و روان شناسی رنگ ارغوانی را نیز مطالعه فرمایید.

منبع